İran ve Suudi Arabistan arasındaki diplomatik gerilim, Suudi Arabistan’ın uyuşturucu kaçakçılığı suçundan 6 İran vatandaşını idam etmesiyle daha da derinleşti. Olay, yıllardır devam eden gerilimi artırırken, İran Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçisini bakanlığa çağırarak idamları şiddetle protesto etti.
Suudi Arabistan İçişleri Bakanlığı, 6 İran vatandaşının uyuşturucu kaçakçılığı suçlamasıyla tutuklandığını ve yargılandıklarını belirtti. İranlı vatandaşlar, daha önce Suudi Arabistan’a esrar sokmak suçundan tutuklanmış ve idam cezasına çarptırılmıştı. Ancak infazların ne zaman gerçekleştirildiğine dair herhangi bir bilgi paylaşılmadı. İran Dışişleri Bakanlığı, idamların ardından Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçisi Abdullah bin Saud Al-Anzi’yi bakanlığa çağırarak sert bir protesto notası sundu.
İran Dışişleri Bakanlığı’ndan Tepki
İran Dışişleri Bakanlığı, idamlara karşı sert bir tepki gösterdi. İran Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk İşleri Ofisi Genel Müdürü Karimi Shasati, Suudi büyükelçiyle yaptığı görüşmede, “Söz konusu kişiler, yıllar önce uyuşturucu kaçakçılığı suçundan Suudi Arabistan yargısı tarafından idam cezasına çarptırılmış ve bu süre zarfında İran Dışişleri Bakanlığı, kendilerine konsolosluk hizmeti sağlamak ve cezalarını azaltmak için sürekli çaba sarf etmişti. Ancak, elçiliğe önceden bildirimde bulunulmadan idam cezalarının infaz edilmesi kabul edilemez olup Konsolosluk İlişkileri Sözleşmesi de dahil olmak üzere uluslararası hukuk kurallarını ve düzenlemelerini ihlal etmektedir,” ifadelerini kullandı.
Bu açıklamalar, Suudi Arabistan’a karşı büyük bir diplomatik tepkiyi ortaya koydu. İran, Suudi Arabistan’ın uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirterek, açıklama yapılmasını talep etti.
İran ve Suudi Arabistan arasındaki diplomatik ilişkiler, 2 Ocak 2016 tarihinde yaşanan bir başka olayla daha da gerilmişti. Suudi Arabistan, Şii din adamı Nimr el-Nimr’in de aralarında bulunduğu 47 kişiyi terör suçlamasıyla idam etmiş, bu durum İran’da büyük protestolara yol açmıştı. O dönemde, İranlı protestocular, Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği’ni ve Meşhed kentindeki konsolosluk binalarını ateşe vermişti. Bu olaylar, iki ülke arasındaki ilişkilerin tamamen kopmasına neden olmuştu.
Daha sonra 2015 yılında başlayan Yemen krizinin de etkisiyle, Suudi Arabistan ve İran arasındaki gerilim daha da artmıştı. Ancak, 2023 yılında Çin’in başkenti Pekin’de gerçekleşen bir toplantının ardından, iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin 7 yıl sonra yeniden başlatılması konusunda anlaşmaya varılmıştı. Bu anlaşma, birçok uluslararası gözlemci tarafından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmişti, ancak son idamlar bu olumlu havayı tersine çevirdi.
İran ve Suudi Arabistan arasındaki diplomatik kriz, bu son gelişme ile yeniden tırmandı.
